Rysy pojawiające się na stropie budynku powinny przyciągnąć uwagę zarządcy. Wiele z nich może być nieszkodliwych, ale niektóre mogą stanowić zagrożenie dla stabilności konstrukcji czy bezpieczeństwa mieszkańców. Jako administrator obiektu, zawsze zwracaj uwagę na wszelkie pęknięcia i rysy na stropach, nawet jeśli wydają się mało znaczące.
Przyczyny powstawania rys na stropie
Do najczęstszych przyczyn powstawania rys na stropie należą:
- skurcz betonu – naturalny proces towarzyszący wysychaniu betonu. Zaniedbania w pielęgnacji oraz błędy w sztuce budowlanej powodują nadmierny skurcz betonu, który skutkuje powstawaniem zbyt dużej liczby rys o nadmiernych szerokościach,
- osiadanie budynku,
- nadmierne obciążenia stropu,
- uszkodzenia termiczne wskutek zbyt dużych i szybkich wahań temperatury mogących prowadzić do skurczów i rozprężeń materiałów budowlanych, a w konsekwencji do ich pękania,
- błędy w projektowaniu i wykonaniu konstrukcji budowli,
- korozja materiałów budowlanych,
- prace budowlane (zwłaszcza ziemne) w sąsiedztwie,
- naturalny proces starzenia się materiałów budowlanych.
Dodatkowo w niektórych regionach przyczyną pęknięć mogą być również wstrząsy sejsmiczne.
Stropy betonowe a rysy skurczowe
Beton jest materiałem budowlanym, w którego przypadku najczęściej pojawiają się rysy skurczowe na stropie. Duże powierzchnie wylewane masą betonową w naturalny sposób generują tego rodzaju uszkodzenia. Podczas wysychania i twardnienia następuje parowanie wody będącej składnikiem każdej mieszanki betonowej, co prowadzi do skurczu betonu. Choć w praktyce rys skurczowych nie da się uniknąć całkowicie, to jednak należy oczywiście nie dopuszczać do ich nadmiernego powstawania, stosując sprawdzone sposoby unikania tego rodzaju uszkodzeń:
- odpowiedni dobór mieszanki betonowej do zastosowań – poza właściwymi parametrami i składnikami betonu można stosować chemiczne dodatki ograniczające skurcz,
- właściwa pielęgnacja betonu – zabezpieczanie przed zbyt szybkim odparowaniem wody podczas wysychania (polewanie betonu, folie, preparaty spowalniające parowanie wody),
- stała kontrola warunków w czasie utwardzania betonu (temperatura, wilgotność).
- kontrolowane powstawanie rys skurczowych (kierunkowanie i odpowiednie umiejscawianie pęknięć).
Choć rysy skurczowe pojawiają się najczęściej w pierwszej fazie powstawania budowli, tuż po wyschnięciu betonu oraz w procesie jego dojrzewania, to jednak mogą uwidocznić się podczas eksploatacji, np. wskutek pogłębienia dotąd niewidocznych gołym okiem mikropęknięć. Rysy mogą się poszerzać z powodu osiadania budynku, zmian w gruncie w jego bezpośrednim sąsiedztwie, drgań spowodowanych ruchem ulicznym czy starzeniem się materiałów budowlanych itp.
Pęknięcia wskutek ugięcia stropu
W dobrze zaprojektowanym i prawidłowo wybudowanym nowym obiekcie, ugięcia stropu nie powinny mieć miejsca. Jednak w budynkach starych przyczyną pęknięć widocznych na stropach mogą być właśnie jego ugięcia związane najczęściej z degradacją materiałów budowlanych. Ugięcia stropów najczęściej stanowią niestety dość poważny problem zagrażający integralności konstrukcji obiektu i stwarzający nawet niebezpieczeństwo katastrofy budowlanej.
Rysy na stropie – co powinien zrobić administrator?
Przyczyny i skutki pęknięć obserwowanych na stropie mogą być zarówno błahe, jak i bardzo poważne. Dlatego mając informację o takich rysach, zarządca budynku powinien zlecić wykonanie ekspertyzy wyspecjalizowanej firmie. Fachowcy ocenią zarówno przyczynę pojawiających się rys, jak i ewentualne zagrożenie dla budynku oraz osób w nim przebywających. Wskażą również najlepsze sposoby eliminacji problemu. W przypadku niewielkich rys naprawa ograniczy się do zaszpachlowania pęknięć i pomalowania sufitów, jednak niekiedy konieczne mogą być bardziej zaawansowane prace, np. zmniejszenie ciężaru stropu poprzez zdjęcie warstwy wylewki posadzki oraz ułożenie w tym miejscu podłóg drewnianych, wyburzenie ciężkich ścianek działowych lub zastąpienie ich lekkimi konstrukcjami szkieletowymi.
